Toorop, Johannes Theodorus ‘Jan’ VERKOCHTE WERKEN2021-03-14T15:35:01+01:00

Johannes Theodorus ‘Jan’ Toorop

Poerworedjo (Nederlands-Indië) 1858 – 1928 Den Haag

Jan Toorop behoort met Van Gogh en Mondriaan tot de belangrijkste Nederlandse kunstenaars uit de periode rond 1900. Ze oriënteerden zich op de nieuwste, internationale ontwikkelingen in de beeldende kunst en wisten op hun beurt andere kunstenaars te inspireren.
Toorop werkte nooit vanuit één bepaalde filosofie of denkbeeld, maar liet zich steeds leiden door zijn artistieke vrijheid. Hij verzamelde zijn ideeën op eigen intuïtie bij verschillende bronnen en ontwikkelde daardoor een zeer persoonlijke stijl.
Hij was niet alleen schilder, tekenaar, etser en lithograaf, maar ontwierp ook tegeltableaus, glas-in-loodramen en postzegels.

Toorop werd geboren op Java. Op dertienjarige leeftijd zond zijn vader hem naar Nederland om daar naar school te gaan. Hij keerde nooit meer terug naar het Indonesische eiland. Eenmaal in Nederland viel zijn talent al snel op. Na toestemming van zijn vader studeerde hij van 1880 tot 1882 aan de Rijksacademie in Amsterdam. Hij woonde op kamers met de kunstenaar Jan Veth en was ook bevriend met Antoon Derkinderen. Met Derkinderen ging hij vervolgens naar de Koninklijke Academie in Brussel. In 1885 werd hij lid van de Belgische kunstenaarsgroep Les Vingt, welke onder andere door James Ensor was opgericht. Kunstenaars als Paul Signac en Auguste Rodin waren eveneens aangesloten bij deze vooruitstrevende groep.
Toorop maakte reizen naar Londen en Parijs. In Londen leerde hij de ideeën van William Morris over de Arts and Crafts-beweging kennen. Morris zette zich af tegen de ‘zielloze’ fabrieksmatig vervaardigde kunst.

In 1886 trouwde Toorop met de Engelse Annie Hall. Ze kregen samen een dochter Charley, die later ook kunstschilder zou worden. In 1902 wilde Toorop zich van Annie Hall laten scheiden, zij stemde echter niet toe. In 1912 ontmoette hij Miek Janssen met wie hij de rest van zijn leven innig bevriend zou blijven, maar zij was niet zijn enige vriendin, hij onderhield meerdere relaties.
Jan Toorop wordt beschouwd als één van de initiatiefnemers van de Jugendstilbeweging. Elementen uit de natuur, eenvoud in decoratie en een hang naar het spirituele zijn terug te vinden in Toorops werk. Kenmerkend is de wijze waarop hij het beeldelement van de lijn toepast. De parallelle golvende lijnen zijn bij het grote publiek bekend geworden door het affiche dat hij ontwierp voor de Delftsche Slaolie. In de volksmond wordt de stijl van Toorop daarom ook wel ‘slaoliestijl’ genoemd. Toorop verwerkte op speelse wijze symboliek in zijn lijnenpatronen.
In 1905 bekeerde hij zich tot het Katholicisme. Langzamerhand zouden religieuze denkbeelden steeds meer in zijn kunst tot uiting komen.
Hij was sociaal en sprak met geestverwante Nederlandse kunstenaars over kunst en maatschappij. Hij was samen met Mies Elout-Drabbe een spilfiguur in de kunstenaarskolonie die ontstond in het badplaatsje Domburg in de provincie Zeeland. Deze trok ook avant-gardekunstenaars aan als Mondriaan, Kandinsky en Jan Sluijters aan het begin van de twintigste eeuw. Hij liet zich inspireren door kunst, literatuur en muziek, ook sloot hij zich aan bij de Rozenkruisers.

Ga naar de bovenkant