Hendrik Johannes ‘Jan Hendrik’ Weissenbruch

Hendrik Johannes Weissenbruch was een van de eerste schilders van de Haagse School en hij wordt gezien als een van de belangrijkste.
Jos de Gruyter schreef in 1968 in zijn boek De Haagse School over hem: “Maar geen van beiden bereikte toppen waartoe Weissenbruch in zijn late fase soms gekomen is. Toppen van ruime evenwichtigheid, van samengevatte eenvoud, van argeloosheid en meesterschap, van het ogenblikkelijke én het eeuwige, toppen zoals deze in de kunstgeschiedenis toch altijd zeldzaam zijn.”
Omdat hij ook wel ‘Jan Hendrik’ werd genoemd en zijn werk vaak met ‘J.H. Weissenbruch’ signeerde, staat hij onder deze naam bekend. Hij kwam uit een kunstzinnige familie. Zijn vader was amateurschilder. Zijn neef Jan Weissenbruch schilderde stadsgezichten en een aantal andere familieleden maakten grafisch werk.
Weissenbruch had een grote voorliefde voor het Zuid-Hollandse polderlandschap. Op uitnodiging van de Leidse kunsthandelaar en lijstenmaker Sala ging hij vaak mee op tochten in diens zeilboot. Al varend langs meren en vaarten leerde hij zo het waterrijke landschap kennen. De combinatie van ruimte, lucht, water en weiden vormde voor hem een onuitputtelijke bron van inspiratie.

Zijn grote kracht was het licht dat hij in zijn schilderijen en aquarellen wist te brengen. Zelf vond hij dan ook de lucht en het licht de belangrijkste elementen van zijn landschappen. Hij zei daarover: “De lucht op een schilderij, dát is een ding! Een hoofdzaak! Lucht en licht zijn de groote toovenaars. De lucht bepaalt het schilderij.” Op vele schilderijen en aquarellen van Weissenbruch neemt de lucht dan ook twee derde of zelfs meer van het oppervlak in beslag.