Leendert ‘Leo’ Gestel

In het najaar van 1903 vestigde Gestel zich in de Tweede Jan Steenstraat in Amsterdam. Zijn atelier werd voor veel kunstenaars een geliefde ontmoetingsplaats. Tot zijn vriendenkring behoorde ook Jan Sluijters, met wie hij in 1904 naar Parijs reisde. Onderweg daarheen deden zij Antwerpen, Gent en Brugge aan. Ook is hij in deze beginjaren in contact gekomen met Jan Toorop. Toorop was een grote initiator van tentoonstellingen met buitenlandse kunstenaars en op deze manier is Gestel met velen van hen in contact gekomen. Gestel hield van reizen en zou dat zijn hele leven veelvuldig blijven doen. Deze reizen waren voor hem zijn belangrijkste inspiratiebron en zorgden voor veel experimenten die tot heel verschillende stijlen hebben geleid.

In 1911 ontmoette Gestel Dr. J.F.S. Esser, een groot verzamelaar van hedendaagse kunst.. De immense collectie van Esser bevatte veel werk van Gestel, Piet van der Hem en Jan Sluijters. Door Esser kwam Gestel in contact met de Bergense verzamelaar Piet Boendermaker. Deze ontmoeting heeft geleid tot een jarenlange vriendschap. Boendermaker was als een mecenas voor Gestel; als dank adviseerde Gestel Boendermaker veelvuldig bij diens aankopen. De collectie Boendermaker telde uiteindelijk ongeveer 600 werken van Gestel!

In de jaren 1910-1915 was Gestel zeer productief en zocht hij steeds weer naar nieuwe stijlen. Na in 1910 een aanhanger te zijn geweest van het luminisme ging Gestel verder in de abstractie en zien wij dan ook veel kubistisch werk van hem. Dit kubistische werk vond zijn hoogtepunt toen hij kort na Nieuwjaar 1914 met twee andere kunstenaars naar het zonnige zuiden vertrok om op Mallorca  samen met het echtpaar Boendermaker een huis te betrekken. De landschappen, dorpsgezichten, boomgaarden en andere thema’s die hij op dit eiland weergaf zijn prachtige voorbeelden van zijn kubistische werk. Jaren later zou Boendermaker over dit werk zeggen: ‘In zijn zoeken naar licht vloog het hem daar in Spanje aan’.

Nauwelijks terug in Nederland brak de Eerste Wereldoorlog uit. Een stroom van Belgische vluchtelingen kwam op gang. Zeer indringend heeft Gestel tekeningen van hen gemaakt; ook bezocht hij het vluchtelingenkamp in Bergen op Zoom. Schetsboeken vol zijn hiervan bekend.

In de oorlogsjaren vestigde het echtpaar Gestel zich in het kunstenaarsdorp Bergen. Later, in 1929, zijn zij naar het Gooi verhuisd en hebben zij  zich in Blaricum gevestigd. Tot zijn dood bleef Gestel actief en steeds weer probeerde hij een andere stijl te ontwikkelen. De laatste jaren van zijn leven werd Gestel veelvuldig geteisterd door depressies. Zijn werk werd geleidelijk aan somberder. Gestel overleed in 1941 in Hilversum.

Leo Gestel is een kunstenaar die sinds 1990 een toenemende belangstelling geniet en steeds meer wordt gezien als één van de belangrijkste exponenten van de Nederlandse schilderkunst in de twintigste eeuw. Juist doordat hij steeds op zoek is geweest naar nieuwe wegen, heeft hij een totaal eigen stempel gedrukt op de Nederlandse kunst van de eerste helft van de vorige eeuw.